Sivil Hayatta Amire Selam Vermeyen Memura Ceza

Soru: Dışarıda ailemle birlikte gezerken amir sivil olarak yanımızdan geçti. Yanımızdan geçer geçmez durdu ve ailemin yanında kaba bir üslup ile neden kendisine selam vermediğimi sordu. Ben bozuntuya vermedim ve ortam yumuşasın diye “amirim merhabalar, kusura bakmayın sivil olduğunuz için tanıyamadım, nasılsınız” dedim. Buna mukabil “nasıl tanımadın, amirin yanından geçerken selam vermen gerektiğini bilmiyor musun” şeklinde yine kaba bir üslupla konuşmasını sürdürdü. Kendisine şu anda istirahatli olduğumu özel hayatımda ona selam vermek zorunda olmadığımı ailemin yanında böyle bir üslup ile konuşmasının yanlış olduğunu belirttim. Hakkımda amire selam vermediğim için işlem yapacağını söyledi. Özel hayatımda amire selam vermek zorunda mıyım, selam vermediğim için ceza verilebilir mi? Ayrıca ceza verilirse avukatlarınız aracılığı ile iptal ettirilebilir mi? Teşekkür ederim.

Cevabımız: Değerli takipçimiz, öncelikle yaşamış olduğunuz olay için geçmiş olsun. Anlattığınız şekilde vuku bulan olayınızda şahsınıza soruşturma açılıp ceza verilemez. Ceza verilmesi hukuka aykırı olacağından idare mahkemesince açılacak dava ile verilecek olan cezanın iptali gerekir.

Şöyle ki, istirahatli gününüzde ailenizle birlikte dışarıda gezerken memuriyette amiriniz olan kişiye sivil olduğundan dolayı tanıyamadığınızdan selam vermediğiniz gerekçesiyle ailenizin önünde şahsınıza karşı küçük düşürücü tavırlar sergilenmiş ve aranızda sözlü tartışma olduğu anlaşılmaktadır. Nezaketinizi bozmadığınız bu sözlü münakaşa sonrası, amirin selam vermediğiniz gerekçesiyle şahsınıza soruşturma açtıracağı şeklinde ifadeler sarf ettiği anlaşılmaktadır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Disiplin Amiri ve Disiplin Cezaları başlıklı 124. maddesi'nde,  “Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği  ödevleri yurt içinde veya dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre 125 inci maddede sıralanan disiplin cezalarından birisi verilir” hükmü amir olup; disiplin cezalarının amacının “Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla belirtilen mevzuatlara uyulması” olduğu, bunlara aykırı hareket edenlere cezaların verilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Mevcut olayda ise, görevde ve görevli olmadığınız, istirahatli olduğunuz, yani kamu hizmetini yürütmediğiniz açıktır. Özel hayatınızda selam verme zorunluluğunuz olmadığından "amiri selamlamama" suçunu işlediğinizden bahsedilemez. “amire selam vermemiş olmanız” nedeniyle şahsınıza 7068 Sayılı Kanun 8/3 – a – 15. Maddesi gereği “Selamlama ile ilgili olarak belirlenmiş kurallara riayet etmemek” ten soruşturma açılıp ceza verilmesi disiplin cezasının amacına aykırı olacağından, böyle bir cezanın verilmesi hukuka da aykırı olacaktır.

Ayrıca, Suçun Kanuniliği (Tipiklik) gereği işlenmiş bulunan bir fiilin kanununda düzenlenen suç tanımına birebir uygun olması gerekmektedir. Suçun maddi unsurunun varlığından söz edilebilmesi için, fiilin kanundaki tanıma uygun olması gerekir. Fiil kanundaki tanıma uygun değilse, suçun maddi unsuru oluşmayacağından ceza da verilemez. Disiplin cezasının verilebilmesi için fiilin DMK madde 124’te yapılan tanıma uyması gerekmektedir. Oysa ilgili madde “kamu hizmetlerinin gereği” şartını koymuştur. Kamu hizmeti yapmadığınızdan, özel hayatınızda selam vermemiş olmanız, kamu hizmetine etkisi de olmayacağından Kanunilik İlkesi gereği suçun maddi unsuru oluşmamıştır. Suçun maddi unsuru oluşmadığından ceza verilemeyeceği açıktır.

Açıkladığımız gerekçelerden, hakkınızda soruşturma açılıp ceza verilemez. Buna rağmen şahsınıza bir ceza verilirse, yukarıda açıkladığımız gerekçelerden dolayı hukuka aykırı olacağından, idare mahkemesince iptali gerekmektedir.

Not: Disiplin Cezası alan, eş durumu ataması yapılmayan, rütbe terfi alamayan, polis okullarından ilişiği kesilen veya başka konularda idare ile sorun yaşayan tüm memurlar ve öğrenciler, ilgili cezaların iptali ve diğer sorunların çözümü için iletişime geçebilirsiniz.

GSM: 0552 559 4913
www.polismevzuat.com